Rura

Wat we weten

Rura is bekend dankzij de vondst van een votiefsteen met de inscriptie: “SEX(TUS) OPSILIUS GEMINUS RURAE V(OTUM) S(OLVIT) L(IBENS) M(ERITO).” In het Nederlands: “Sextus Opsilius Geminus heeft zijn belofte aan Rura ingelost, gaarne en met reden.” De votiefsteen is versierd met ranken; op de bovenkant zijn nog de resten van peren en mogelijk ook appels te zien.

Het altaar is gemaakt van zandsteen, zeer waarschijnlijk Nievelsteiner zandsteen, afkomstig is uit het dal van de rivier de Worm, die uitmondt in de Roer (in het Duits de Rur, niet te verwarren met de Ruhr). Het altaar wordt geschat op de derde eeuw CE. Het werd in 1963 gevonden bij baggerwerkzaamheden bij Roermond, samen met de resten van wat vermoedelijk de bijbehorende tempel was.^[1] De votiefsteen bevindt zich nu in de collectie van het Historiehuis Roermond.

Theorieën

De inscriptie voor Rura is enigszins ongewoon. Ten eerste wordt de naam van Rura pas genoemd ná die van de dedicant, Sextus Opsilius Geminus, in plaats van als eerste, zoals gebruikelijk is bij votiefinscripties. De dedicant had een Italiaanse naam; het betreft hier dus geen geromaniseerde local die de votiefsteen voor Rura maakte.

Ten tweede staat er niet expliciet vermeld dat Rura een godin is – in plaats van “deae Rurae” staat er enkel “Rurae.” Toch is het aannemelijk dat het hier om een godin gaat. Haar naam duidt haar aan als personificatie van de rivier de Roer; ze is daarmee een van de vele locatiegodheden uit de Lage Landen.^[2]

De naam van die rivier, in de tiende eeuw nog gespeld als Rura, is Germaans van oorsprong. De naam van Rura en de Roer is waarschijnlijk verwant met het woord roeren, en afkomstig van het Proto-Germaanse *hroza-, ‘beweeglijk, snel, sterk.’^[3],[4]